آموزش رایگان صفر تا صد پایتون (Python) به زبان ساده کلاس‌ها و اشیا در پایتون

درس 57 از 70

در حال پیشرفت

کلاس‌ها و اشیا در پایتون

پایتون یک زبان برنامه‌نویسی شیءگرا (Object-Oriented) است. یعنی تقریباً همه چیز در پایتون یک شیء (Object) است که ویژگی‌ها (Properties) و متدهای (Methods) مخصوص به خودش را دارد.

کلاس چیست؟ 🏗️

کلاس (Class) مثل یک نقشه یا طرح اولیه است که برای ساختن اشیا از آن استفاده می‌کنیم. به عبارتی، کلاس مشخص می‌کند که یک شیء چه ویژگی‌هایی دارد و چگونه رفتار می‌کند.

ایجاد یک کلاس ✨

برای تعریف یک کلاس در پایتون، از کلمه کلیدی class استفاده می‌کنیم.

🔹 مثال: کلاس MyClass که یک ویژگی x دارد:

class MyClass:
x = 5

ایجاد یک شیء از کلاس 🏗️

بعد از تعریف کلاس، می‌توانیم از آن شیء (Object) بسازیم.

🔹 مثال: ساخت یک شیء از کلاس MyClass و چاپ مقدار x:

p1 = MyClass()
print(p1.x)  # خروجی: 5

تابع `init()` چیست؟ 🔄

در کلاس‌ها، یک تابع خاص به نام __init__() داریم که هر بار که یک شیء جدید ساخته می‌شود، به‌طور خودکار اجرا می‌شود. معمولاً برای مقداردهی اولیه به ویژگی‌های شیء از آن استفاده می‌کنیم.

🔹 مثال: کلاس Person که هنگام ایجاد شیء، مقدار name و age را دریافت می‌کند:

class Person:
    def __init__(self, name, age):
        self.name = name
        self.age = age

p1 = Person("Ali", 30)
print(p1.name)  # خروجی: Ali
print(p1.age)   # خروجی: 30

📌 نکته: تابع __init__() به‌طور خودکار هنگام ایجاد شیء اجرا می‌شود.

تابع `str()` برای نمایش رشته‌ای 🖨️

اگر بخواهیم هنگام چاپ یک شیء، مقدار قابل‌فهمی نمایش داده شود، می‌توانیم تابع __str__() را تعریف کنیم.

🔹 مثال: نمایش نام و سن شخص هنگام چاپ شیء:

class Person:
    def __init__(self, name, age):
        self.name = name
        self.age = age

    def __str__(self):
        return f"{self.name} ({self.age})"

p1 = Person("Ali", 30)
print(p1)  # خروجی: Ali (30)

متدهای اشیا 🔧

کلاس‌ها می‌توانند متد (Method) داشته باشند که مانند توابعی هستند که به شیء متصل می‌شوند.

🔹 مثال: اضافه کردن یک متد برای نمایش پیام خوش‌آمدگویی:

class Person:
    def __init__(self, name, age):
        self.name = name
        self.age = age

    def greet(self):
        print(f"سلام، من {self.name} هستم!")

p1 = Person("Ali", 30)
p1.greet()  # خروجی: سلام، من Ali هستم!

📌 نکته: self به همان شیء جاری اشاره دارد و برای دسترسی به ویژگی‌های شیء استفاده می‌شود.

تغییر ویژگی‌های شیء ✏️

بعد از ایجاد یک شیء، می‌توانیم ویژگی‌های آن را تغییر دهیم.

🔹 مثال: تغییر مقدار age:

p1.age = 35
print(p1.age)  # خروجی: 35

حذف ویژگی‌های شیء 🗑️

می‌توانیم با استفاده از del یک ویژگی را حذف کنیم.

🔹 مثال: حذف ویژگی age:

del p1.age

📌 اگر بعد از حذف ویژگی، بخواهید از آن استفاده کنید، برنامه خطا می‌دهد.

حذف کامل شیء ❌

با del می‌توانیم یک شیء را به‌طور کامل حذف کنیم.

🔹 مثال: حذف شیء p1:

del p1

📌 بعد از حذف شیء، دیگر نمی‌توان به آن دسترسی داشت.

دستور `pass` در کلاس‌ها 🚀

اگر بخواهیم یک کلاس تعریف کنیم اما هنوز محتوایی برای آن ننوشته‌ایم، می‌توانیم از pass استفاده کنیم تا برنامه خطا ندهد.

🔹 مثال:

class Person:
pass

تمرین‌ها 🎯

✅ تمرین ۱: یک کلاس Car تعریف کنید که دارای ویژگی‌های brand و model باشد. سپس یک شیء از آن بسازید و مقدار ویژگی‌های آن را چاپ کنید.

✅ تمرین ۲: متدی به کلاس Car اضافه کنید که اطلاعات ماشین را در قالب یک رشته چاپ کند.

✅ تمرین ۳: ویژگی model یک شیء از کلاس Car را تغییر دهید و مقدار جدید را چاپ کنید.

آموزش رایگان صفر تا صد پایتون (Python) به زبان ساده