آموزش رایگان صفر تا صد پایتون (Python) به زبان ساده عملگرها در پایتون

درس 20 از 70

در حال پیشرفت

عملگرها در پایتون

عملگرها در پایتون برای انجام عملیات مختلف روی مقادیر و متغیرها استفاده می‌شوند. مثلا می‌توانند مقادیر را با هم جمع کنند، مقایسه کنند یا حتی مقادیر را تغییر دهند.

1. عملگرهای حسابی (Arithmetic Operators) ➕

این عملگرها برای انجام عملیات ریاضی مانند جمع، تفریق، ضرب و غیره استفاده می‌شوند.

مثال:

print(10 + 5)  # خروجی: 15

انواع عملگرهای حسابی:

+ : جمع
– : تفریق
* : ضرب
/ : تقسیم
% : باقی‌مانده تقسیم
** : توان
// : تقسیم صحیح

مثال دیگر:

x = 10
y = 3
print(x % y)  # خروجی: 1 (باقی‌مانده تقسیم)
print(x ** y)  # خروجی: 1000 (10 به توان 3)

2. عملگرهای انتساب (Assignment Operators) 📝

عملگرهای انتساب برای دادن مقادیر به متغیرها استفاده می‌شوند.

مثال:

x = 5  # متغیر x را برابر 5 می‌کند

انواع عملگرهای انتساب:

= : انتساب ساده
+= : افزایش مقدار
-= : کاهش مقدار
*= : ضرب مقدار
/= : تقسیم مقدار

مثال دیگر:

x = 10
x += 3  # همانند x = x + 3
print(x)  # خروجی: 13

3. عملگرهای مقایسه‌ای (Comparison Operators) 🔍

عملگرهای مقایسه‌ای برای مقایسه دو مقدار استفاده می‌شوند.

انواع عملگرهای مقایسه‌ای:

== : برابر بودن
!= : برابر نبودن
> : بزرگ‌تر بودن
< : کوچک‌تر بودن
>= : بزرگ‌تر یا برابر بودن
<= : کوچک‌تر یا برابر بودن

مثال:

x = 5
y = 10
print(x < y)  # خروجی: True

4. عملگرهای منطقی (Logical Operators) 🧠

عملگرهای منطقی برای ترکیب شرایط مختلف استفاده می‌شوند.

انواع عملگرهای منطقی:

and : اگر هر دو شرط درست باشند، نتیجه درست است.
or : اگر یکی از شرایط درست باشد، نتیجه درست است.
not : معکوس کردن نتیجه (اگر شرط درست باشد، نتیجه غلط می‌شود).

مثال:

x = 5
print(x < 10 and x > 0)  # خروجی: True
print(not(x < 10 and x > 0))  # خروجی: False

5. عملگرهای هویت (Identity Operators) 🔑

عملگرهای هویت برای مقایسه این که دو متغیر به یک شیء یکسان اشاره می‌کنند یا نه استفاده می‌شوند.

انواع عملگرهای هویت:

is : اگر دو متغیر به یک شیء یکسان اشاره کنند.
is not : اگر دو متغیر به شیءهای مختلف اشاره کنند.

مثال:

x = [1, 2, 3]
y = [1, 2, 3]
print(x is y)  # خروجی: False (چون به شیءهای مختلف اشاره دارند)

6. عملگرهای عضویت (Membership Operators) 📜

عملگرهای عضویت برای بررسی این که یک مقدار در یک دنباله (مثل لیست) وجود دارد یا خیر، استفاده می‌شوند.

انواع عملگرهای عضویت:

in : اگر مقدار در دنباله باشد.
not in : اگر مقدار در دنباله نباشد.

مثال:

x = [1, 2, 3, 4]
print(3 in x)  # خروجی: True
print(5 not in x)  # خروجی: True

7. عملگرهای بیتی (Bitwise Operators) 🖥️

عملگرهای بیتی برای انجام عملیات روی اعداد در سطح بیتی (صفر و یک) استفاده می‌شوند.

انواع عملگرهای بیتی:

& : AND
| : OR
^ : XOR
~ : NOT
<< : شیفت چپ
>> : شیفت راست

مثال:

x = 5  # 101 در باینری
y = 3  # 011 در باینری
print(x & y)  # خروجی: 1 (بیتی که در هر دو 1 باشد)
print(x | y)  # خروجی: 7 (بیتی که در یکی 1 باشد)

8. اولویت عملگرها (Operator Precedence) 🏆

اولویت عملگرها مشخص می‌کند که چه عملیاتی ابتدا انجام شود. مثلا در عباراتی که پرانتز دارند، ابتدا عملگرهای داخل پرانتز انجام می‌شوند.

مثال:

print((6 + 3) - (6 + 3))  # خروجی: 0

9. ارزیابی از چپ به راست (Left to Right Evaluation) 🔄

اگر دو عملگر هم اولویت داشته باشند، عبارت از چپ به راست ارزیابی می‌شود.

مثال:

print(5 + 4 - 7 + 3)  # خروجی: 5

تمرین برای شما! 🤔

حالا که با عملگرهای مختلف پایتون آشنا شدید، این تمرین‌ها را انجام بدهید:

یک برنامه بنویسید که دو عدد را از کاربر بگیرد و جمع آنها را نمایش دهد.
یک برنامه بنویسید که بررسی کند آیا عدد وارد شده بزرگتر از 10 است یا نه.
از عملگرهای بیتی استفاده کنید تا نتیجه‌ی AND و OR دو عدد را محاسبه کنید.