آموزش رایگان صفر تا صد پایتون (Python) به زبان ساده شرط‌ها و دستور If در پایتون

درس 51 از 70

در حال پیشرفت

شرط‌ها و دستور If در پایتون

پایتون از شرط‌های منطقی ریاضی پشتیبانی می‌کند. یعنی می‌توانیم بررسی کنیم که یک مقدار برابر، کوچکتر یا بزرگتر از مقدار دیگری است.

انواع شرط‌های منطقی 🔢

عملگر	معنی
==	برابر بودن
!=	نابرابر بودن
>	کوچکتر بودن
=>	کوچکتر یا مساوی بودن
<	بزرگتر بودن
=<	بزرگتر یا مساوی بودن

این شرط‌ها را می‌توان در دستورات if و حلقه‌ها استفاده کرد.

دستور if ❓

کدهایی که داخل if قرار می‌گیرند، فقط زمانی اجرا می‌شوند که شرط درست باشد.

📌 مثال: بررسی اینکه آیا b از a بزرگتر است یا نه:

a = 33
b = 200

if b > a:
    print("b از a بزرگتر است")

🔹 چون مقدار b (یعنی 200) از مقدار a (یعنی 33) بزرگ‌تر است، خروجی خواهد بود:

b از a بزرگتر است

اهمیت فاصله‌گذاری (Indentation) 🚨

در پایتون، فاصله‌گذاری (Indentation) در ابتدای هر خط مشخص می‌کند که کد به کدام بخش تعلق دارد. اگر فاصله‌گذاری رعایت نشود، خطا دریافت می‌کنید.

📌 مثال (کد اشتباه بدون فاصله‌گذاری): ❌

a = 33
b = 200

if b > a:
print("b از a بزرگتر است")  # خطا رخ خواهد داد!

✅ برای جلوگیری از خطا، باید فاصله مناسب را رعایت کنید.

استفاده از elif (در غیر این صورت اگر…) 🔄

اگر شرط if برقرار نبود، می‌توانیم از elif استفاده کنیم تا یک شرط دیگر را بررسی کنیم.

📌 مثال: بررسی چندین شرط:

a = 33
b = 33

if b > a:
    print("b از a بزرگتر است")
elif a == b:
    print("a و b برابر هستند")

🔹 خروجی این مثال:

a و b برابر هستند

استفاده از else (در غیر این صورت) 🛑

اگر هیچ‌کدام از شرط‌های قبل درست نبودند، else اجرا می‌شود.

📌 مثال:

a = 200
b = 33

if b > a:
    print("b از a بزرگتر است")
elif a == b:
    print("a و b برابر هستند")
else:
    print("a از b بزرگتر است")

🔹 خروجی:

a از b بزرگتر است

✅در پاتون else همیشه در انتهای ساختار شرطی قرار می‌گیرد.

نوشتن If کوتاه (Short Hand If) ✍️

اگر یک دستور داخل if داریم، می‌توانیم آن را در یک خط بنویسیم.

📌 مثال:

if a > b: print("a از b بزرگتر است")

🔹 همین دستور را می‌توانیم با else ترکیب کنیم:

print("A") if a > b else print("B")

✅ این روش را Ternary Operators (عملگر سه‌تایی) می‌نامند.

📌 مثال با سه شرط در یک خط:

print("A") if a > b else print("=") if a == b else print("B")

استفاده از and (و) و or (یا) 🤝

`and` (و): وقتی هر دو شرط باید درست باشند.

📌 مثال:

a = 200
b = 33
c = 500

if a > b and c > a:
    print("هر دو شرط درست هستند")

🔹 خروجی:

هر دو شرط درست هستند

`استفاده از or`: وقتی حداقل یکی از شرط‌ها باید درست باشد.

📌 مثال:

if a > b or a > c:
print("حداقل یکی از شرط‌ها درست است")

🔹 خروجی:

حداقل یکی از شرط‌ها درست است

استفاده از not (برعکس کردن شرط) 🔄

not باعث وارونه شدن نتیجه شرط می‌شود.

📌 مثال: بررسی اینکه a کوچکتر از b نیست:

a = 33
b = 200

if not a > b:
    print("a از b بزرگتر نیست")

🔹 خروجی:

a از b بزرگتر نیست

استفاده از if تو در تو (Nested If) 📦

می‌توان یک if را داخل if دیگری قرار داد.

📌 مثال: بررسی چندین سطح شرطی:

x = 41

if x > 10:
    print("بیشتر از 10")
    if x > 20:
        print("و همچنین بیشتر از 20!")
    else:
        print("اما بیشتر از 20 نیست.")

🔹 خروجی:

بیشتر از 10
و همچنین بیشتر از 20!

استفاده از pass در if (برای جلوگیری از خطا) 🛑

اگر بخواهید یک if خالی بماند، باید از pass استفاده کنید.

📌 مثال:

a = 33
b = 200

if b > a:
    pass  # اینجا هنوز نمی‌خواهیم کدی بنویسیم

✅ بدون pass، برنامه خطا خواهد داد.

تمرین برای شما 🎯

1️⃣ برنامه‌ای بنویسید که عدد ورودی کاربر را دریافت کند و بررسی کند که آیا این عدد مثبت، منفی یا صفر است؟

2️⃣ کدی بنویسید که سه عدد دریافت کند و بزرگ‌ترین آن‌ها را چاپ کند.

✅ پاسخ‌های خود را اجرا کنید و نتیجه را ببینید! 😃

آموزش رایگان صفر تا صد پایتون (Python) به زبان ساده

شرط‌ها و دستور If در پایتون

انواع شرط‌های منطقی 🔢

دستور if ❓

اهمیت فاصله‌گذاری (Indentation) 🚨

استفاده از elif (در غیر این صورت اگر…) 🔄

استفاده از else (در غیر این صورت) 🛑

نوشتن If کوتاه (Short Hand If) ✍️

استفاده از and (و) و or (یا) 🤝

and (و): وقتی هر دو شرط باید درست باشند.

استفاده از or: وقتی حداقل یکی از شرط‌ها باید درست باشد.

🔹 خروجی:

استفاده از not (برعکس کردن شرط) 🔄

استفاده از if تو در تو (Nested If) 📦

استفاده از pass در if (برای جلوگیری از خطا) 🛑

تمرین برای شما 🎯

`and` (و): وقتی هر دو شرط باید درست باشند.

`استفاده از or`: وقتی حداقل یکی از شرط‌ها باید درست باشد.